Start ] Omhoog ]

Een sympathiek onderzoek in het verkeerde kader

Een kort commentaar 

op
Seksueel aangetrokken zijn tot minderjarigen - Seksuele ontwikkeling, omgaan met verboden gevoelens en het ontladen van seksuele gevoelens bij zelfverklaarde pedofielen - Auteurs: Jenny A.B.M Houtepen, Jelle J. Sijtsma en Stefan Bogaerts - Afdeling ontwikkeling psychologie, Universiteit van Tilburg. Tilburg, Nederland. 
Vertaald uit: Journal of Sex & Marital Therapy; 22 June 2015

door Dr Frans E J Gieles, 2016

Een positief commentaar 

We weten allemaal dat het meeste onderzoek in dit veld verricht is met behulp van steekproeven, bestaande uit mensen die veroordeeld, vaak gedetineerd zijn of die in een kliniek behandeld worden. Dus weten we dat de resultaten eenzijdig zijn en niet geëxtrapoleerd mogen worden naar de gehele populatie van mensen met pedofiele gevoelens. 

Wel, hier lezen we: 

"In dit onderzoek hebben we ons ten doel gesteld om meer inzicht te krijgen in de pedofiele gerichtheid door het interviewen van niet-forensische en niet gedetineerde individuen met een pedofiele gerichtheid."

Veel onderzoek is opgezet om de vraag te beantwoorden 'Hoe en waarom lukte het onze respondenten niet om zichzelf te beheersen?' 

Hier lezen we: 

"[De] deelnemers werden geïnterviewd over seksualiteit, het omgaan problemen en over seksuele zelfbeheersing."

Zo horen we hier 'de doordeweekse pedofiel' spreken, niet 'de kindermisbruiker', en wel over zichzelf en hun zelfbeheersing: 

  • "Tien deelnemers verzekeren dat zij nooit enig fysiek seksueel contact met minderjarigen hebben gehad. Drie geven toe dat zij overwogen hebben om seksueel contact met minderjarigen te zoeken, maar zij hebben dit nooit uitgevoerd." 
  • "Zeven deelnemers (van deze tien) hebben nooit overwogen seksueel contact met minderjarigen te hebben ondanks hun seksuele verlangens."
  • "Vijf deelnemers geven toe dat zij actief geweest zijn in seksueel gedrag met minderjarigen, maar geen van hen definieerde dit gedrag als seksueel misbruik van kinderen."

Maar ook: 

  • "Allen gaven aan dat zij nooit meer actief in seksueel contact met kinderen wilden zijn." 

Ik kan ervan getuigen dat verreweg de grootste meerderheid van de Nederlanders met pedofiele gevoelens elk seksueel contact met welk kind dan ook expliciet vermijdt. Dit is uitdrukkelijk de ethiek van de Nederlandse fora op dit gebied. 

We spreken hier over "de doordeweekse pedofiel". We mogen wijzen op het cruciale verschil tussen de laatst genoemden en de 'kindermisbruikers', dus ook tussen pedofilie (gevoel) en pedoseksualiteit (daden).

Dus waarderen wij het dat deze slechts iets voelende mensen gevraagd zijn zich eens uit te spreken. In het verslag daarvan lezen we dan dat deze verantwoordelijk handelende mensen het in onze samenleving niet gemakkelijk hebben, dat er zich meerdere problemen aandienen - en dat de professionele hulp door hen vaak als niet helpend is ervaren; ook dat de zelfhulpgroepen de de fora vaak wel in staat bleken om echte hulp te bieden.

Een negatief commentaar

De eenzijdige literatuurlijst

Het eerste dat ik doe bij dit soort artikelen is de literatuurlijst bekijken. Ik schrok van de eenzijdigheid van deze lijst. Deze literatuur gaat over criminele daders en kindermisbruikers, hun stoornissen  en hoe deze mensen te controleren. Bijna de gehele lijst is te plaatsen in het dader & slachtoffer model. 

Bepaald schaars is hier de literatuur die authentieke verhalen weergeeft van 'pedofielen' die geen kinderen misbruiken. 

Alleen Seto (2012) geeft een visie op 'pedofilie' als een oriëntatie in plaats van als een stoornis of een criminele daad. [Zie ook Is pedofilie een seksuele oriëntatie? ]

Ja, Jahnke’s onderzoek over stigmatisering, iets dat 'pedofielen' veel problemen bezorgt en dat hen bijna  dwingt tot geheimhouding, vaak dus tot isolement. 

Geen JON met tal van teksten, waaronder de rubriek “Uit het leven gegrepen”. 

Het dader & slachtoffer model 

Na het lezen van de gehele tekst van het artikel moet ik zeggen dat de beoogde niet criminele, niet forensische, niet gedetineerde en niet in een kliniek opgenomen, dus de 'door de weekse pedofielen' gezien worden in het kader van 'de dader'. Hieronder geef ik slechts enkele voorbeelden, maar de taal en de gebruikte begrippen in de gehele tekst stammen duidelijk uit het 'dader & slachtoffer model'. 

De vragenlijst 

We lezen:  

"De vragenlijst van het interview is ontwikkeld op basis van informatie die we hadden verkregen uit eerdere informatieve interviews met het Openbaar Ministerie en medewerkers uit de geestelijke gezondheidszorg die zich gespecialiseerd hadden in zedenmisdrijven (namelijk vijf agenten van de zedenpolitie en een forensisch psycholoog)."

"Openbaar Ministerie", "zedenmisdrijven", "agenten" en "forensisch psycholoog": Dit is de wereld van het dader & slachtoffer model. 

Waarom hebben de auteurs niet even gekeken op < www.pedofilie.nl >, een forum voor mensen met pedofiele gevoelens die deze mensen niet in pedoseksuele daden willen omzetten? 
Waarom niet even gesproken met de leiding van een Nederlandse zelfhulpgroep "voor mensen die merken dat zij verliefd kunnen worden op kinderen of jongeren, maar die dit gevoel niet of niet meer willen omzetten in seksuele daden met kinderen." - de eerste woorden die men leest op deze web site < http://www.jorisoost.nl >? 
Beide zijn nu precies de wereld van "
niet forensische en niet gedetineerde individuen met een pedofiele gerichtheid.". 

Plaatjes kijken 

Plaatjes kijken, waarover negen van de vijftien respondenten zeggen dat zij "hadden nagedacht over welk type materiaal zij konden rechtvaardigen om te zien", wordt besproken onder het kopje "Kinderporno-overtredingen". 

Het zien van platen is nog niet hetzelfde als de wet overtreden. 'Soft porno' zonder seksualiteit bestaat, wordt gezien en dit mag ook. Dit nog los van het feit dat de juridische regels ter zake flink verschillen per staat en per tijdperk - en dus onduidelijk zijn. 

Een hoger risico? 

Lees eens deze passage: 

"Gezien de eerdere beschreven taxonomie om risicofactoren in kaart te brengen als kenmerken gerelateerd aan

  • crimineel gedrag (continuüm 1) en 
  • seksuele afwijkingen (continuüm 2) (Houtepen c.s., 2014),

lijkt het er op dat de deelnemers problematisch scoren op beide continua en dus een hoog risico hebben op recidive."

Een hoger risico, zelfs als een soort slotconclusie? Dit is strijdig met de hierboven al weergegeven citaten als 

  • "Tien deelnemers verzekeren dat zij nooit enig fysiek seksueel contact met minderjarigen hebben gehad. Drie geven toe dat zij overwogen hebben om seksueel contact met minderjarigen te zoeken, maar zij hebben dit nooit uitgevoerd." 
  • "Zeven deelnemers (van deze tien) hebben nooit overwogen seksueel contact met minderjarigen te hebben ondanks hun seksuele verlangens." en 
  • "Allen gaven aan dat zij nooit meer actief in seksueel contact met kinderen wilden zijn." 

"Problematisch scoren": Ja, de respondenten rapporteerden zelf problemen, maar dit is toch niet hetzelfde als afwijkend zijn in de zin van gestoord, gevaarlijk of geneigd tot recidive. 

Het contrasteert ook sterk met de passage waarin het rapport vermeldt:  

"In contrast met de probleem-ontwijkende maar seksueel actieve wetsovertreders van Ward en Hudson (1998), lijken zij een betere beheersstrategie te hebben gevonden om hun seksuele interesse te beheersen door bijvoorbeeld fantasie en masturbatie. Voor anderen houden die beheersstrategieën in dat zij anderen vertellen over hun seksuele gevoelens, daarmee het risico verkleinend op overtreding; dit verhoogt de zelfbeheersing met behulp van sociale ondersteuning van en controle door anderen." 

Het risico pedofilie te ontwikkelen? 

In het rapport lezen we: 

"Ten aanzien van de risicofactoren voor het ontwikkelen van pedofilie hebben de meeste deelnemers al vroeg seksuele ervaringen met andere minderjarigen gehad. Dit lijkt hun gedachten over kinderen als seksuele wezens te hebben beïnvloed."

Het risico om pedofilie te ontwikkelen? Zijn pedofiele gevoelens een risico dat vermeden zou moeten worden? Kan dit wel? 

We lezen over "vroeg seksueel gedrag men andere minderjarigen"- moet dit nu vermeden worden? Is dit niet volkomen normaal tussen kinderen of jongeren onderling? Moet je kinderen zoiets nu gaan verbieden? Kan dit wel (gehandhaafd worden)? Willen we dit wel? 

Het komt mij toch voor dat de auteurs over 'het voorkómen van pedofilie' geschreven hebben terwijl zij heel goed weten dat dit helemaal niet mogelijk is - en in mijn visie ook niet wenselijk is. We mogen veronderstellen dat de auteurs hebben willen schrijven over het voorkomen van pedoseksualiteit, iets dat inderdaad voorkomen moet worden. 

Wat de auteurs hier - en door hun gehele tekst heen - doen, is het gebruiken van de begrippen pedofilie (gevoelens) en pedoseksualiteit (daden) als synoniemen. Dit is wel heel erg slordig voor gekwalificeerde wetenschappers.

Dit korte commentaar in het kort

Een op zich vernieuwende kijk op mensen met pedofiele gevoelens die massaal bereid en in staat zijn om zichzelf te beheersen ... is hier bekeken door de bril, het kader, het frame van het meer beschreven en dus bekende en vertrouwde dader & slachtoffer model, dat nu net gaan over de mensen die zichzelf niet wisten te beheersen.

Start ] Omhoog ]