|
Je kunt iemand ook een trauma aanpraten Een interview met Zven Szambruth door Tim Rolsson Een student aan de Universiteit van Stockholm, 23, hier Zven Szambruth genoemd, is . Hij geeft ook voorlichting over homoseksualiteit en religie. Hij is ook actief in een politieke partij. Zven onderhield als puber een seksuele relatie met een volwassen man. Het betrof een relatie waar hij zelf het initiatief toe heeft genomen, die hij niet als ongewenst heeft ervaren en waar hij ook als volwassene geen spijt van heeft. Onderstaand interview maakt duidelijk dat het fenomeen van de vrijwillige erotische relatie tussen een volwassene en een minderjarige nog steeds voorkomt. Maar het laat ook zien hoe groot de taboes rond dergelijke relaties inmiddels geworden zijn, zelfs in Zweedse homoseksuele kringen. Kennelijk is men zich steeds minder bewust van het bestaan van vrijwillige, onschadelijke relaties op dit gebied. Het interview
De leeftijd van de man in kwestie weet ik niet meer zeker, maar hij zal zo ongeveer begin veertig zijn, denk ik. Het was namelijk zo dat ik op mijn veertiende net uit de kast kwam en eindelijk eens wat wilde ontdekken op het gebied van seks. Het voordeel dat ik uit de kast was tegenover mijn vrienden was dat ze me nu gewoon konden vertellen van wie ze wisten of dachten dat die homo of bi waren. In die periode viel ik sowieso op (veel) ouder. Zo was ik als twaalfjarige eerste-klasser smoorverliefd op een zeventien- of achttienjarige jongen uit de vijfde klas. Toen ik veertien was voelde ik mij seksueel aangetrokken tot een docent die toen ook wel eind veertig, begin vijftig moest zijn. Met deze twee heren heb ik helaas niks kunnen doen.
Ik weet nog goed dat ik naar een café in een nabijgelegen dorp ging. Dit keer in mijn eentje omdat ik geen zin had in roddels, die in het dorp waar ik woonde binnen no time verspreid konden worden. Daar kwam ik de man in kwestie tegen. Voor het gemak noem ik hem in het vervolg maar Carol. Hij zag er leuk uit voor mij. Nu ben ik altijd al iemand geweest die spontaan op iemand afstapt voor een goed gesprek en dat is ook iets wat ik heb gedaan.
Het contact begon ontspannen. Op een of andere manier zorgde ik ervoor dat het gesprek ging over homoseksuele gevoelens en experimenteren. Toen was wel te merken dat Carol zich een beetje ongemakkelijk voelde. Misschien kwam dat wel omdat hij ook wat vrienden van hem in de buurt had. We hadden in ieder geval wel intellectuele gesprekken met elkaar die onder andere over politiek en dergelijke gingen. Mijn mentor van de derde klas maakte rond die tijd ook de opmerking naar mij dat hij (op een positieve manier) vond dat ik veel volwassener [qua] gedrag en verstand was dan de rest van mijn leeftijdsgenoten. Hij zei dat hij zo zou kunnen denken dat ik 21 jaar zou zijn, wat betreft geestelijk niveau dan. Ik ben officieel ook hoogbegaafd. Dit merkte ik ook in mijn omgang met andere mensen. In de pauzes zat ik nooit bij mij leeftijdsgenoten, maar altijd bij de leerlingen in de examenklassen. Dit natuurlijk ook omdat daar altijd oudere jongens zaten die ik wel zag zitten. Na ongeveer drie keer in het café te hebben gesproken, heb ik de man eindelijk over kunnen halen om zonder vrienden om hem heen weer eens een intellectueel gesprek te voeren. Dat gebeurde weliswaar in een snackbar waar we lekker aan de röstpatat (mijn favoriet) gingen en daar verder kletsen. Ik merkte wel dat hij - ondanks dat hij zich ongemakkelijk voelde om gezien te worden met een veertienjarige jongen - het toch fascinerend vond dat zo'n jong iemand al zoveel wist over zaken waar meestal volwassenen zich mee bemoeiden. Na het patatje besloten we om ons intellectuele gesprek voort te zetten bij hem thuis. Op dat moment wist ik nog niet zeker dat hij homoseksueel of biseksueel was. Hij liet zich daar niet over uit, maar ik had wel een vermoeden. Vervolgens kwam ik bij hem binnen, waar ik een kamer met een muur vol met superinteressante boeken kreeg te zien. Geschiedenis, politiek, literatuur en proza... hij had het allemaal. Carol zette wat klassieke muziek op en ik floot gelijk met de melodieën mee. Hij raakte nog enthousiaster over mij omdat hij totaal niet verwachtte dat iemand van veertien überhaupt van klassiek hield, laat staan verstand ervan heeft. Carol pakte toen een wijntje en vroeg of ik misschien ook zin had. Mijzelf kennende heb ik het maar op een ijsthee gehouden; ik kan erg slecht tegen alcohol. De avond ging zo nog verder en ik belde mijn ouders nog op om te zeggen dat ik zogenaamd bij vrienden was waar ik vaak naartoe ging. Met de klassieke muziek erbij vond ik dit het ultieme moment om mijn slag te slaan. Ik begon wat vrijer over seks te praten en te zeggen dat ik nog nooit wat had gedaan op het gebied van seks. Dat was overigens de waarheid. Mijn seksuele escapades bleven op dat moment alleen beperkt tot zelfbevrediging. Carol reageerde in dit geval redelijk ontspannen en zei dat ik nog maar veertien was en dat ik er binnenkort vast wel aan toe zou komen. Toen ik zei dat ik hem wel knap vond schrok hij wel een beetje. Hij wist niet echt wat hij ermee aan moest. "O dank je", zei hij nogal onzeker. Typisch als ik ben, vroeg ik er gelijk achteraan of hij ook biseksueel (ik zag me toen als biseksueel) was. "Nou overval je me wel een beetje", zei hij weer. Hij vond dat ik me er in ieder geval niet voor schaamde te zeggen wat ik denk en dat kon hij op een of andere manier toch waarderen, dat ik zo direct was. Carol probeerde het over iets anders te hebben (in dit geval weer politiek) en die avond gebeurde er niks. De keer daarna dat ik weer bij hem kwam gaf Carol toe dat hij "nooit een vriendin heeft gehad". Ik zei toen maar gelijk weer "Oh, dus je bent homo!". Een beetje aarzelend zei hij zoiets van: "Ja, oké, ik ben homo, ben je nou blij?". Blij was ik zeker weten, aangezien ik hem supersexy vond met zijn bruine haar en een paar grijze haartjes erdoor heen. Die avond hadden we het puur over jongens alleen en wilde ik dolgraag weten hoe hij erachter kwam dat hij homo was en of hij problemen kreeg met mensen die hem niet accepteerden. Ik moet zeggen dat die gesprekken een steun in mijn rug waren in een periode dat ik onzeker was over hoe de omgeving zou reageren op mijn geaardheid. Carol had alles: een sexy uiterlijk, een intellectuele geest en ervaringen die hij mij kon delen. Wat betreft die ervaringen bleven die op die avond alleen beperkt met het vertellen van verhalen over de ontdekking, de coming-out en de nasleep onder het genot van klassieke muziek en jazz. Wel haalde Carol een fotoalbum uit zijn kast waar hij zijn laatste ex-vriend liet zien. Het viel me op dat die jongen - die weliswaar stukken ouder dan ik was - op me leek. Carol merkte dat ook al op. Hij vond het wel leuk. Hij zei dat ik op dezelfde manier bijdehand en intellectueel deed als zijn ex-vriend.
Pas bij het derde bezoek bij hem thuis voelde ik me zeker genoeg om initiatief te tonen. Ik zei maar direct tegen Carol dat ik hem leuk en sexy vond. Carol moest daarop hard lachen en zei dat het wel goed met me was en dat ik dat niet kon weten omdat ik nog zo jong was. "Misschien is dit wel een fase in je puberteit?", zei hij. Ik kon dit niet waarderen. Mijn ouders deden ook zo tegen mij. Alsof (jonge) pubers nooit weten wat ze willen. Nou, deze puber wist drommels goed wat hij was en wat hij wilde. Op dat moment zocht ik de confrontatie en ging de discussie met hem aan. Ik zei dat wellicht een groot deel van de (jonge) pubers niet echt weet wat ze wil, maar dat dat niet voor iedereen hoefde te betekenen. Iedereen over één kam scheren was iets wat ik niet van hem als intelligente man had verwacht. Was in het geval van mijn ouders geen enkele vorm van discussie mogelijk, bij Carol was dit gelukkig wel zo. Zijn lachbui veranderde in een verbaasd gezicht. Hij had blijkbaar niet verwacht dat ik zoiets zou zeggen. "Nou, vooruit dan maar. Vertel eens waarom ik zo speciaal ben dan?", zei Carol toen. We zaten op de bank toen ik alles vertelde en naarmate ik mijn verhaal afmaakte kwam ik steeds dichter bij hem zitten en legde mijn hand op zijn dijbeen. Carol wist niet echt wat hij ermee aan moest, maar hij vond het blijkbaar wel fijn. Toen ik klaar was met mijn verhaal gaf ik hem vluchtig een kusje op de mond. Hij gaf me weer een kusje terug en zo had ik die avond mijn eerste seksuele ervaring. N.B.: er vond geen penetratie of tongzoenen plaats. Daar had ik op dat moment niet echt zin in. Wel werd er wederzijds afgetrokken, werd ik gepijpt en werd er lekker geknuffeld. Ook later werd ik niet gepenetreerd en ik heb hem zelf niet gepijpt, want daar ben ik nooit een liefhebber van geweest. Na afloop zette Carol op mijn verzoek het lied "I'm getting sentimental over you" op en praatten we verder over politiek, school en geschiedenis terwijl we lekker knus tegen elkaar aan lagen.
Nee, Carol was volgens mij niet echt specifiek gericht op jonge jongens. Althans, hij was zelf begin veertig en zijn ex-vriend zag eruit als eind twintig of begin dertig, dus zoveel verschil zat er ook niet echt in. Wellicht dat hij me toeliet wat met hem te doen omdat ik op zijn ex-vriend lijk. Misschien dat dat hem toch weer het gevoel gaf dat hij weer met hem was. Dat vond ik op zich niet erg, met de gedachte in het achterhoofd dat ik wellicht helemaal niks met hem heb kunnen doen als ik niet op zijn ex-vriend leek. Carol genoot ook duidelijk van mijn welbespraaktheid, dat ik niet op mijn mondje gevallen was en altijd wel de discussie met hem aan wilde gaan.
Ik weet niet meer precies hoe lang de relatie duurde; waarschijnlijk ongeveer tussen de vier en vijf maanden. Het contact werd verbroken toen ik ruzie met mijn vader kreeg. Het boterde al jaren niet tussen mijn ouders en mij, maar deze ruzie was de druppel die de emmer deed overlopen. Mijn ouders hebben mij toen uit huis gegooid en in een pleeggezin gezet. Dit waren vrienden van mijn ouders, dus overheidsinstanties kwamen hier niet van te pas. Omdat hun woonplaats behoorlijk ver van het dorp waar Carol woonde was, had ik geen contact meer met hem. Ik moet daarbij wel zeggen dat het een geweldig gezin was waar ik toen in woonde. Met mijn pleegvader kon ik enorm veel intellectuele gesprekken voeren. Hij had een boekenkast vol met boeken. Toch merkte ik dat ik iets miste. Ik vond het met Carol veel fijner omdat er ook een soort van erotische aantrekkingskracht bij die knappe man was. Van mijn pleegvader hield ik gewoon op de manier zoals je van een vader hoort te houden, niets meer, niets minder. Carol had mij het duwtje in de rug gegeven om mij te ontwikkelen tot een jongeman die sterker in zijn schoenen stond, bij het pleeggezin kon dat gelukkig voortgezet worden. Het was in dat geval goed dat er een goede 'vervanger' kwam voor Carol aangezien ik in de periode dat ik bijna niks meer van mijn ouders mocht, het contact met Carol enorm miste.
De relatie met Carol kan ik het beste beschrijven als een innige vriendschap met erotische aspecten. Verliefd was ik niet echt, seksueel aangetrokken wel. Daarnaast vond ik het wel wat hebben dat Carol nogal een verlegen intellectueel was die niet echt goed wist wat voor houding hij moest aannemen tegenover zo'n provocerende puber als ik. Hem een beetje plagen en uitdagen deed ik graag. Eigenlijk had ik meer het gevoel dat ik meer dominant was. Op dit moment ben ik trouwens nog steeds de dominante jongen in een relatie. Maar dat was niet de voornaamste reden dat ik graag bij hem was. Het was een knappe en intelligente man waar ik hele fijne gesprekken mee had. Ik vond het fijn om bij hem te zijn. Het gevoel voor hem was overduidelijk anders dan de gevoelens die je hebt als in een broer-broer of vader-zoon-relatie. Dit was echt meer. Ik kon me pas goed voorstellen wat dit precies was toen ik tijdens mijn studie een werkstuk schreef over de homo-erotiek in het oude Griekenland. Ik zou mijn relatie zo het beste kunnen omschrijven. Als eentje waarin een oudere man een bepaalde seksuele/erotische aantrekkingskracht uitoefent op een puber/adolescent en daarbij naast de seksuele relatie ook een soort van mentorfunctie vervult.
Eerlijk gezegd heb ik geen idee. Ik denk dat hij in eerste instantie onder de indruk was van mij. Dat ik op zo'n jonge leeftijd al zo volwassen was. Hij liet alles wat ik wilde op een of andere manier over zich heen komen. Hij genoot er wel duidelijk van, maar hij deed niks als ik geen initiatief toonde.
Helaas heb ik geen contact meer met Carol. Pas op mijn 18e had ik mijn eerste mobiel, dus telefonisch contact was sowieso onmogelijk. Toen ik weer ging wonen bij mijn ouders probeerde ik Carol weer op te zoeken, maar die bleek verhuisd te zijn. Ik weet niet precies waar, maar de mensen uit zijn omgeving dachten ergens naar het buitenland of zo. Ik vind het op zich wel jammer dat dat zo heeft moeten gebeuren. Misschien dacht hij dat ik hem niet meer moest of zo. Ik had hem namelijk niet kunnen vertellen dat ik in een pleeggezin geplaatst zou worden omdat die periode tussen de ruzie en de plaatsing nog niet eens drie dagen in beslag nam. Dat ik geen mobieltje had was ook een nadeel waardoor ik hem niet op de hoogte kon stellen. Misschien dat hij daarom ook verhuisd is omdat ik al die tijd dat ik in het pleeggezin woonde niet bij hem langskwam.
Aan de relatie zelf kan ik weinig negatiefs melden. Misschien heeft het meegespeeld dat Carol nogal verlegen was en ik iemand die juist het initiatief toonde. Het enige wat ik als vervelend ervoer was dat alles in het geheim moest gebeuren. Nu moest een homoseksuele relatie überhaupt geheim gehouden worden in verband met mijn streng-christelijke ouders, toch vond ik het niet fijn dat ik niet gewoon openlijk met een oudere man wat kon hebben. Dat gevoel werd versterkt toen ik een werkstuk over de homo-erotiek in het oude Griekenland maakte. Het bleek dat je daar zelfs aanzien kon krijgen bij het veroveren van het hart van een bepaalde man. Ik was jaloers en wilde eigenlijk weer terug in de tijd zodat ik gewoon lekker mezelf kon zijn. Mijn ouders zijn streng-conservatieve christenen. Bijna niks mocht. Ik kon niet eens rustig een film kijken zonder dat ze klaagden over "de verdorven mentaliteit" en het taalgebruik. Qua normen en waarden waren mijn ouders heel conservatief. Ik had hele liberale opvattingen over het leven en wilde net zoals ieder kind TMF, MTV en the Box op tv hebben, lekker uit kunnen gaan en gewoon mijn eigen ding doen. Mijn ouders waren heel paternalistisch en hielden er niet van als hun kinderen voor zichzelf dachten en de discussie aangingen. Van jongs af aan was ik al iemand die kritische vragen durfde te stellen en graag van mijn ouders argumenten wilde horen waarom ze een bepaalde beslissing (bijv. het verbieden van MTV) namen. Mijn ouders zagen dit als 'hondsbrutaal'. Aan je ouders stelde je geen vragen en hun beslissingen trok je niet in twijfel. Vooral die kritische houding van mij en de autoritaire houding van mijn ouders zorgde ervoor dat - naarmate de puberteit vorderde - de situatie in het gezin steeds meer gespannen werd. Ik ervoer het ook als negatief dat ik het er ook met niemand over kon hebben. Pas op het moment dat ik op mezelf ging wonen in Stockholm, durfde ik langzaam maar zeker toe te geven dat ik wel eens wat met oudere mannen heb gedaan. Het zijn echter de meeste reacties zoals "jakkes, vies, je bent gek!", die ervoor zorgden dat ik er niet al teveel over wilde vertellen. Dit is gelukkig na verloop van tijd weggeëbd en ik schaam me nu nergens meer voor. Als ik nu terugkijk op de relatie ben ik echt heel blij dat ik zo'n relatie heb kunnen hebben en dat er geen buren of dergelijke waren die lastig deden dat een jongen van veertien het huis van een man van eind dertig of begin veertig binnenging. Ik denk dat ik er goed aan heb gedaan eerst een paar keer met hem af te spreken in een café, daarna een snackbar en daarna pas bij hem thuis. Dat ik het op kon bouwen. Achteraf bedenk ik me wel dat er wellicht ook een risico op verkrachting zou zijn. Misschien had ik dan iemand moeten inlichtten waar ik zou zijn, alhoewel ik dat met die kennis misschien alsnog niet zou doen. Het enorme taboe en de angst om als "seksueel gestoord" gezien te worden door mijn leeftijdsgenoten waren factoren die mij ervan weerhielden. Aangezien ik van jongs af aan al het journaal volgde, beseft ik me ook dat één aangifte van bijvoorbeeld een vijandige buurman hem zo in de cel kon doen belanden. Met al die dingen in mijn achterhoofd stelde ik toch maar niemand op de hoogte van mijn bezoekjes aan Carol.
Na de eerste keer had ik nog altijd wel een beetje de gedachte van "je weet maar nooit". Vooral alle berichtgevingen over kinderlokkers en de (clichématige) waarschuwingen van mijn ouders maakten mij alsnog achterdochtig.
De relatie heeft me zo erg geholpen in mijn intellectuele én seksuele ontplooiing, dat ik het zo weer zou doen. Ik was op dat moment nu eenmaal een kieskeurige jongen die een zwak heeft voor knappe intellectuelen. De meeste van mijn leeftijdsgenoten hadden niet de eigenschappen waardoor ik me aangetrokken zou kunnen voelen tot hun. Daarnaast viel ik toentertijd in het algemeen op ouder. Natuurlijk hebben deze positieve ervaringen mijn visie op relaties tussen minder- en meerderjarigen enorm beïnvloed. Ik ben vanaf dat moment altijd al van mening geweest dat relaties tussen minderjarigen die in de puberteit zitten en volwassen (oudere) mensen maar al te goed mogelijk is. Dat lag trouwens niet alleen aan de positieve ervaringen die ik had. Bij mij op school hadden we in de tweede klas een vrouwelijke mentor die ook onze docent Duits was, waarop het gros van de jongens geilde. Die vertelden mij maar ook al te vaak hoe graag ze wel eens een avontuurtje met haar zouden willen.
Mijn visie wat betreft dat soort relaties is heel beknopt beschreven als dat er altijd uitzonderingen zijn op de regel. Als er zo'n relatie plaatsvindt, lijkt het mij het beste dat er ook andere mensen van op de hoogte zijn om zo eventueel misbruik te voorkomen. Een voorwaarde is wel dat het taboe op dit soort relaties opgeheven moet worden, want ook het taboe, de geheimhouding en de schaamte kan schade aanrichten voor zowel de puber als de oudere man in kwestie. Het moet mogelijk zijn in alle openheid zo'n relatie te hebben. Overigens ben ik wel tegen relaties tussen kinderen die nog niet in de puberteit zijn beland en volwassenen.
Laat ik het beter formuleren. Seksuele relaties tussen kinderen van vóór de pubertijd en volwassenen, daar ben ik op tegen. Ik baseer me hier op het feit dat het lichaam van het kind zich nog niet seksueel ontwikkeld heeft of in ieder geval er nog niet mee bezig is. Wat betreft platonische relaties geloof ik best dat zoiets mogelijk is met kinderen die de puberteit nog niet bereikt hebben. Zij het wel dat het m.i. uitzonderingsgevallen zijn. Ik denk dat de meeste kinderen van voor de de puberteit een relatie met een volwassen iemand niet ervaren met verliefdheidsgevoelens en al helemaal geen seksuele gevoelens. Maar zoals ik al eerder zei, ik geloof dat er vast ook uitzonderingen op deze regel zullen zijn. Net zoals dat ik mezelf ook als een uitzondering zie.
Ik kan mij behoorlijk opwinden over de huidige beeldvorming van pedofiele relaties in de samenleving. Het is nu standaard dat de puber als "zielig", "onwetend" en "misbruikt" wordt gezien. Alsof ik toentertijd een debiel was die niet wist wat hij wilde. Ik wist drommels goed wat ik wilde. Net zoals jongeren die op jonge leeftijd al voor hun homoseksualiteit uitkomen. Hier heerste in het begin ook een taboe op. De vraag was dan: "Weet je het wel zeker?", terwijl dit hetero's nooit gevraagd wordt. Gelukkig wordt het taboe op dit gebied (dus wat betreft jongeren die al jong uit de kast komen) langzaam maar zeker doorbroken. Het feit dat ik zelf als pedofiel wordt gezien als ik pedofiele relaties verdedig kan mij enorm kwaad maken. Alsof elke verdediger van pedofiele relaties pedofiel moet zijn. De huidige maatschappij kan zich maar moeilijk voorstellen dat er ook jonge jongens zijn die positieve ervaringen hebben gehad aan zo'n relatie. Wat ik me overigens wel goed kan voorstellen is dat iemand die goede ervaringen heeft gehad later zich wel 'misbruikt' kan voelen. Natuurlijk zal ik me op een gegeven moment ook 'misbruikt' voelen als mensen maar op me in blijven praten en zeggen dat ik me heb laten gebruiken, dat 'de machtsverhouding verstoord was' en dergelijke. Als men maar vaak genoeg dat soort dingen herhaalt, dan kan men iemand zo brainwashen dat positieve gevoelens worden omgezet in negatieve. Ik ben van mening dat dát iets is wat bestreden moet worden omdat juist die houding geestelijke schade aan de puber kan veroorzaken. Je kunt iemand namelijk ook een trauma aanpraten.
|